Ορίζοντες

Η Ευρωπαϊκή Προοπτική των NbS

Οι Λύσεις με Βάση τη Φύση (NbS) είναι δράσεις που αξιοποιούν τα φυσικά οικοσυστήματα για να αντιμετωπίσουν σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια βιοποικιλότητας και η αστικοποίηση. Στην Ευρώπη, οι NbS αποτελούν βασικό πυλώνα του βιώσιμου αστικού σχεδιασμού, ευθυγραμμιζόμενες με το Ευρωπαϊκό Πράσινο Σύμφωνο και τη Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα 2030 της ΕΕ. Αυτές οι λύσεις είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πορείας προς την κλιματική ουδετερότητα και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας σε πόλεις και βιομηχανίες.

Παραδείγματα NbS στην Ευρώπη

· Αστικοποίηση με Φυτεύσεις:
Στο Μιλάνο της Ιταλίας, το «Bosco Verticale» (Κάθετο Δάσος) ενσωματώνει φυτά σε ουρανοξύστες για να βελτιώσει την ποιότητα του αέρα, να μειώσει τη θερμότητα και να ενισχύσει τη βιοποικιλότητα.
Στο Παρίσι, το πρόγραμμα «Plan Canopée» επεκτείνει πράσινες στέγες και τοίχους για να αντιμετωπίσει τα κύματα καύσωνα και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής στην πόλη.

· Προστασία Ακτών:
Στις Κάτω Χώρες, η πρωτοβουλία «Room for the River» δημιουργεί πεδία πλημμύρας και αποκαθιστά υγροτόπους για να ελέγξει τα επίπεδα του νερού και να προστατεύσει τις κοινότητες.
Στην Ισπανία, έργα αποκατάστασης παράκτιων αμμόλοφων στη Βαλένθια λειτουργούν ως φυσικοί φράχτες απέναντι στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

· Αποκατάσταση Οικοσυστημάτων:
Στη Γερμανία, η αποκατάσταση της πεδιάδας του ποταμού Έλβα βοηθά στην αντιμετώπιση πλημμυρών, βελτιώνει την ποιότητα του νερού και ενισχύει τη βιοποικιλότητα.
Στη Δανία, πρωτοβουλίες αγροδασοπονίας συνδυάζουν τη δενδροκαλλιέργεια με τη γεωργία, βελτιώνοντας το έδαφος και δεσμεύοντας άνθρακα.

Πώς Μπορούν οι Ευρωπαϊκές Πόλεις και οι Ιδιωτικοί Φορείς να Υιοθετήσουν τις NbS;

Για τις Πόλεις:

· Πράσινη Υποδομή: Επέκταση αστικών πάρκων, φύτευση δέντρων στους δρόμους και δημιουργία πράσινων διαδρόμων που συνδέουν σημεία βιοποικιλότητας και μειώνουν τη θερμότητα της πόλης.
Παράδειγμα: Στο Κοπεγχάγη, το «Cloudburst Management Plan» χρησιμοποιεί πάρκα και λίμνες συγκράτησης για να απορροφά πλεονάζοντα νερά από έντονες βροχοπτώσεις.

· Διαχείριση Νερού: Αποκατάσταση ποταμών, υγροτόπων και φυσικών περιοχών συγκράτησης νερού για την αντιμετώπιση πλημμυρών και τη βελτίωση της ποιότητας του νερού.
Παράδειγμα: Στη Βιέννη, οι υγρότοποι του Λόμπαου προστατεύουν από πλημμύρες ενώ προσφέρουν χώρους αναψυχής.

· Μείωση Κλιματικών Επιπτώσεων:Προώθηση της αστικής δροσιάς μέσω φύτευσης δέντρων, πράσινων στεγών και σκιερών υποδομών.
Παράδειγμα: Η στρατηγική φύτευσης δέντρων της Βαρκελώνης στοχεύει στο διπλασιασμό της δασοκάλυψης έως το 2037.

Για τους Ιδιωτικούς Φορείς:

· Πράσινα Πρότυπα Κατασκευών:Υιοθέτηση ευρωπαϊκών πιστοποιήσεων βιώσιμης δόμησης όπως η BREEAM και ενσωμάτωση NbS σε σχεδιασμούς (π.χ. κήποι στις στέγες, συστήματα συλλογής βρόχινου νερού).
Παράδειγμα: Τα νέα κεντρικά γραφεία της Siemens στο Μόναχο διαθέτουν πράσινες στέγες και ενεργειακά αποδοτικά χαρακτηριστικά.

· Αντιστάθμιση Βιοποικιλότητας:Επενδύσεις σε έργα αποκατάστασης οικοσυστημάτων για την αντιστάθμιση του οικολογικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων.
Παράδειγμα: Ευρωπαϊκές εταιρείες συνεργάζονται με ΜΚΟ για να αναδασώσουν φθαρμένα δάση και να προστατεύσουν απειλούμενα είδη.

· Βιώσιμες Εφοδιαστικές Αλυσίδες:Προώθηση αναγεννητικής γεωργίας και βιώσιμης δασοκομίας για τη μείωση της εξάρτησης από εξαντλητικές πρακτικές.

· Εταιρικές Συνεργασίες:Συνεργασίες με δήμους και περιβαλλοντικές ΜΚΟ για τη συν-χρηματοδότηση αστικών έργων NbS.
Παράδειγμα: Η IKEA συνεργάστηκε με το WWF για την αποκατάσταση υγροτόπων στην Ανατολική Ευρώπη, συνδυάζοντας στόχους βιωσιμότητας με οικολογική αποκατάσταση.

Σύνδεση με τους Παράγοντες ESG στην Ευρώπη

Οι NbS είναι άρρηκτα δεμένες με τις αρχές ESG, υποστηρίζοντας την πορεία της Ευρώπης προς τη βιώσιμη ανάπτυξη:

· Περιβαλλοντικές: Μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα, προστατεύουν τη βιοποικιλότητα και περιορίζουν περιβαλλοντικούς κινδύνους όπως πλημμύρες και καύσωνες.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ESG, όπως η Taxonomy for Sustainable Activities, προωθεί τις NbS ως κρίσιμο κομμάτι των πράσινων επενδύσεων.

· Κοινωνικές: Βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στις πόλεις, δημιουργούν πράσινες θέσεις εργασίας και προάγουν τη δημόσια υγεία μέσω καθαρότερου αέρα και νερού.
Πολλά έργα πράσινης υποδομής προσφέρουν χώρους αναψυχής και αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα περιβαλλοντικά ζητήματα.

· Διακυβέρνηση: Ενισχύουν τη διαφάνεια των επιχειρήσεων και εναρμονίζουν τις ιδιωτικές δράσεις με τους ευρωπαϊκούς κλιματικούς στόχους (π.χ. το πακέτο Fit for 55). Εταιρείες που ενσωματώνουν NbS συνήθως λαμβάνουν υψηλότερες βαθμολογίες ESG.

Παράδειγμα: Μια ευρωπαϊκή εταιρεία λιανικής μπορεί να αποκαταστήσει έναν υποβαθμισμένο υγρότοπο κοντά στις εγκαταστάσεις της (Περιβαλλοντικό), να απασχολήσει ντόπιους εργαζόμενους στο έργο (Κοινωνικό) και να ενσωματώσει την πρόοδο αυτή στην αναφορά βιωσιμότητας (Διακυβέρνηση).

Πρωτοβουλία Αποκατάστασης στην Ελλάδα

Το έργο της Λίμνης Κάρλας στην Ελλάδα είναι ένα σημαντικό παράδειγμα περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Η λίμνη, κάποτε φυσική λίμνη στην Κεντρική Ελλάδα, αποξηράνθηκε τη δεκαετία του ’60 για γεωργικούς λόγους, προκαλώντας περιβαλλοντική υποβάθμιση, απώλεια βιοποικιλότητας και προβλήματα λειψυδρίας. Το έργο αποκατάστασης στόχευε στην αναδημιουργία της λίμνης και των γύρω υγροτόπων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Με την αποκατάσταση του οικοσυστήματος, το έργο στηρίζει πλέον τη γεωργία της περιοχής μέσω βελτιωμένης διαχείρισης νερού, ενισχύει τη βιοποικιλότητα δημιουργώντας καταφύγιο για μεταναστευτικά πουλιά και άλλα είδη, ενώ μειώνει τον κίνδυνο πλημμυρών. Η Κάρλα αποτελεί υπόδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης και ένα ζωντανό παράδειγμα NbS στην Ελλάδα.